Onze visie op veiligheid
IKC De Singel is een basisschool met grote ambities. Onze leerlingen zijn inwoners van Schiedam en omstreken, waar in de directe omgeving mensen uit alle windstreken samenwonen. Het ligt dus voor de hand dat wij onze kinderen opleiden tot wereldwijze, goed samenwerkende wereldburgers. Op De Singel komen alle kinderen tot hun recht. Of ze nou heel makkelijk leren of juist extra ondersteuning nodig hebben. Wij stimuleren ze boven zichzelf uit te stijgen en grenzen te verleggen. Maar bovenal bieden we kinderen een veilige plek waar ze zichzelf kunnen zijn en zich thuis voelen. Waar ze fouten durven maken en ook durven excelleren. Waar hun interesses serieus worden genomen en waar ze veel kunnen spelen en bewegen. Kortom; waar ze elke dag met plezier heengaan.
Veiligheid vinden wij een breed begrip. In beginsel gaat het om sociale en psychische veiligheid, maar daarnaast speelt fysieke veiligheid een belangrijke rol. Veiligheid speelt dus een rol in de relaties, maar ook in de directe omgeving, waarbij gedacht kan worden aan de veiligheid van en in het gebouw en de veiligheid van en in de directe omgeving van de school. Alle betrokkenen moeten er op kunnen rekenen dat de school er alles aan doet om de veiligheid te waarborgen, dat wij er alles aan doen om vormen van onveiligheid adequaat te voorkomen of af te handelen. Om die veiligheid zo goed mogelijk te garanderen beschikken we over regels en is er ook sprake van controle op de naleving van die regels.
Veiligheid op school
Op alle scholen in Nederland worden maatregelen getroffen om (uw) kinderen zich in een veilige en geborgen omgeving te laten ontwikkelen. Zo’n pedagogisch (opvoedkundig) klimaat wordt vooral gecreëerd door met elkaar afspraken te maken over gedragingen en regels, die nageleefd moeten worden. Behalve dat er specifieke schoolregels bestaan, zijn er ook wettelijke bepalingen waaraan we ons moeten houden. Alle scholen hebben een actueel schoolveiligheidsplan waarin al deze zaken in relatie met elkaar zijn beschreven.
Deze regels en afspraken gelden niet alleen voor de kinderen en personeelsleden binnen de school, maar voor iedereen die zich in en om de school ophoudt. Dat betekent dat alle kinderen, alle ouders, alle personeelsleden en alle andere personen die hand- en spandiensten verzorgen in en om de school zich dienen te houden aan deze regels en afspraken en kunnen weten wat de gevolgen zijn als deze worden overtreden.
Anti-pestprogramma en sociale en fysieke veiligheid
In Nederland is elke school verplicht een anti-pestprogramma aan te bieden. We hebben gekozen voor de Kanjertraining, omdat deze proactief en consequent bouwt aan een cultuur van vertrouwen. Het leert de kinderen hoe ze “te vertrouwen” kunnen zijn en welk gedrag daarbij hoort. Het leert ze ook dat ze een keuze hebben. Het programma werkt met petten die het gedrag symboliseren: de witte pet staat voor de Kanjer; die is te vertrouwen en bereid je te helpen. De blauwe pet staat voor de baas spelen op een nare manier. De rode pet voor “meelopen” en de gele voor slachtoffergedrag. We zijn er heel duidelijk in dat we van de kinderen het gedrag van de witte pet verwachten. Middels de petten, de verhalen en de rollenspellen biedt Kanjer op een luchtige manier inzicht in groepsdynamiek en maakt het kinderen bewust van hun eigen keuzes. Kanjer is Cotan gecertificeerd en voldoet daarmee aan de wettelijke eisen van een anti-pestprogramma.
De 7-gewoonten van Covey zijn helder geformuleerde leefregels die houvast bieden bij het op een positieve manier zelf de verantwoordelijkheid en de regie over je leven te nemen en je eigen leider te zijn, constructief samen te werken en dit alles vanuit een goede balans. Deze gewoontes zijn vormgegeven aan de hand van een boom. De gewoontes bieden de kinderen, ook na hun tijd op de Singel, steun om op terug te vallen en zelf hun leven sturing te geven. Vanaf groep 1 leren we de kinderen hoe ze met deze gewoontes verantwoorde en bewuste keuzes kunnen maken, op school maar ook daarbuiten.
Kanjer en Covey versterken en ondersteunen elkaar: in beide is de nadruk sterk gericht op het maken van je eigen keuzes en daar verantwoordelijkheid voor nemen. Samen vormen ze één taal en één gedragscode die we door de gehele school, met de kinderen maar ook onderling, voorleven en naleven (modelen). Voor medewerkers betekent dit dat zij hierin worden opgeleid en begeleid.
Aanvullende informatie over de Kanjertraining en De 7 Gewoontes
Op de Singel werken wij met de Kanjertraining en de 7 gewoontes van Steven Covey.
De Kanjertraining
De Kanjertraining is een schoolbrede aanpak die kinderen helpt en leert krachtig en weerbaar te zijn. De kanjertraining gaat uit van de goede bedoelingen van eenieder, van vertrouwen. De kanjertraining maakt daarbij gebruik van vier soorten gedrag. De kanjer (witte pet), de Vlerk (blauwe pet), de Aap (rode pet) en het Konijn (gele pet). Kinderen gedragen zich, evenals volwassenen, verschillend in verschillende situaties. Je bent dus geen soort gedragstype, maar je gedraagt je als de Kanjer, Konijn, Aap of Vlerk. Door met deze types te spelen en te oefenen gaan we dezelfde taal spreken, kunnen we elkaar aanspreken en oefenen we om een kanjer te zijn.
De Kanjertraining gaat er vanuit dat ‘de gele pet’, ‘de rode pet’, en ‘het zwarte petje’ wantrouwend staan ten opzichte van de ander/ het andere. Daarin verschillen zij niet. Wel verschillen zij in hun uitingsvorm (te stilletjes; te vrolijk/ maf; te agressief). Met behulp van ‘de witte pet’ kan bij kinderen negatief gedrag worden omgezet naar positief gedrag. Door bijvoorbeeld de opmerking: “Doe als de witte pet” kunnen we een kind helpen zich te hervinden in positieve zin.
De petten geven aan welk gedrag iemand wel of niet laat zien. Dus niet: “Een leerling is zo.” Maar wel: “Hoe reageer jij op dit moment. Welke kleur pet heb je op zoals je doet. Zou je willen doen als de witte pet? Hoe doet de witte pet, denk je?” Een echte kanjer staat voor het volgende:
Hier ben ik
Het is goed dat ik er ben
Er zijn mensen die van mij houden
Niet iedereen vindt mij aardig
Dat hoort zo
Ik luister wel naar kritiek
Ik zeg wat ik voel en wat ik denk
Doet iemand vervelend tegen mij?
Dan haal ik mijn schouders op
Doet iemand rot, dan doe ik niet mee
Ik gedraag mij als een kanjer
Want ik ben een kanjer
De 7 gewoonten van effectief leiderschap
“Het beste wat je kunt worden is jezelf.”
De Singel werkt met de 7 gewoonten van effectief leiderschap, het gedachtegoed van Stephen Covey.
Volgens dit model ontwikkelt zich persoonlijk leiderschap. Het gaat hier om leiding geven aan jezelf, inzicht in jezelf en in relatie met de ander verwerven. Wanneer in de school wordt gewerkt volgens de zeven gewoonten leren de kinderen hoe zij effectief kunnen zijn, proactief kunnen communiceren en kunnen werken aan hun relaties met anderen. Het gaat om zicht te krijgen op je eigen aandeel en je verantwoordelijkheid in allerlei situaties.
We werken in de hele school met hetzelfde symbool; de boom van de 7 gewoonten:
Begin bij jezelf
De wortels zijn goed zichtbaar, want door de wortels staat de boom stevig en kan hij niet zomaar omvallen. Met de wortels begint het leertraject, de eerste 3 gewoonten gaan namelijk over jezelf.
Gewoonte 1: Wees proactief, je maakt je eigen keuzes
Gewoonte 2: Begin met het einddoel voor ogen, maak een plan
Gewoonte 3: Belangrijke zaken eerst, eerst werken dan spelen
Met deze 3 gewoonten word je steviger, zodat je niet ‘zomaar omvalt’. Je krijgt grip op allerlei situaties en meer inzicht in je eigen verantwoordelijkheid.
Werk daarna goed samen
De boomstam staat symbool voor jezelf en je relaties met anderen. Vanuit jezelf (de wortels) bewandel je de weg naar de ander, naar ‘samen’ en samenwerking. De gewoonten 4, 5 en 6 gaan daarover.
Gewoonte 4: Denk win-win, zoek naar voordeel voor iedereen
Gewoonte 5: Eerst begrijpen, dan begrepen worden, luister voordat je praat
Gewoonte 6: Creëer Synergie, samen is beter
Kinderen leren win-win denken, zodat de ander ook de ruimte krijgt. Ze leren te luisteren met hun oren én hun hart (eerst begrijpen, dan begrepen worden) en zoeken de samenwerking, waarbij twee losse ideeën misschien wel tot een derde, nóg beter idee leiden (synergie).
Zorg goed voor jezelf
De kruin: de boom komt tot volle bloei en groei! Dat kan alleen wanneer je goed voor jezelf zorgt en jezelf zowel letterlijk als figuurlijk voedt:
Gewoonte 7: Houd de zaag scherp, evenwicht voelt het best
– Mentaal (hoofd), door jezelf te voeden met bijvoorbeeld mooie boeken en muziek.
– Sociaal-emotioneel (hart), door mensen op te zoeken die je lief zijn, of inspireren.
– Spiritueel (ziel), door te mediteren, naar de kerk te gaan of rust te vinden in de natuur.
– Fysiek (lichaam) bijvoorbeeld door te sporten, gezond te eten en op tijd naar bed te gaan.
Afspraken en regels
We ontwikkelen gezamenlijke waarden op IKC De Singel door middel van afspraken. Deze leiden tot een kader waardoor:
– Verwachtingen naar elkaar worden uitgesproken;
– Een schoolklimaat ontstaat dat zich kenmerkt door acceptatie, respect en vertrouwen;
– Een leerklimaat ontstaat waar optimale leer- en werkprestaties geleverd worden;
– De interne beleving van veiligheid toe neemt.
Gedragsregels en documenten
Voorwaarden voor het functioneren van omgangsregels is dat alle betrokkenen bij onze school deze regels begrijpen en kunnen onthouden. En dat verwachtingen duidelijk zijn. Op De Singel hangen de basis gedragsregels van Kanjer zichtbaar in de school en in elke groep. En wordt er jaarlijks aandacht aan besteed, in de groepen, met het team, betrokken partijen (BSO) en met ouders. -> Kwaliteitskaart Kanjertraining -> Samenvatting Gedragsprotocol Kanjertraining -> Gedragsprotocol Kanjertraining
-> Kwaliteitskaart Kanjertraining
-> Samenvatting Gedragsprotocol Kanjertraining
-> Gedragsprotocol Kanjertraining
Onze functionarissen op school
- De aandachtsfunctionaris
- De Anti-pestcoördinator
- De vertrouwenspersonen
- De preventiemedewerker
- BHV-ers
Gediplomeerde specialisten op school
- Intern begeleider
- Orthopedagoog
- Specialist hoogbegaafdheid
- Specialist Familieklas
- Specialist Speciale onderwijsgroep Kameleons
- Gezinsspecialist
- Kindercoach
Ongewenst gedrag van leerlingen
Onder ongewenst gedrag verstaan wij:
• Schreeuwen tegen medeleerlingen of overblijfouders.
• Vechten.
• Schelden.
• Dreigen.
• Respectloos gedrag.
• Gedrag dat onveiligheid veroorzaakt.
De groepsleraar neemt pedagogische maatregelen om het gedrag van de leerling te corrigeren. De leerling kan dan weer deelnemen aan de groepsactiviteiten. De pedagogische maatregelen vinden plaats in de groep of in de nabijheid van het groepslokaal. Indien de bovengenoemde pedagogische handelingen niet voldoende zijn, wordt de leerling, buiten de groep, bij een collega gebracht:
1. als time-out, voor een afgesproken (korte) tijd;
2. als strafmaatregel voor langere tijd.
Het gedrag van de leerling wordt besproken met de ouder(s) én de leerling. De ouder(s) nemen daarbij hun verantwoordelijkheid als opvoeder. Het gedrag van de leerling blijft storend en mogelijk bedreigend voor medeleerlingen en leraren. Zijn de maatregelen van punt 1 en 2 niet toereikend om de leerling weer te laten deelnemen aan de groepsactiviteiten, dan komt de leerling onder de hoede van de directie. De ouder(s) worden direct op school gevraagd om:
• het gedrag van de leerling te bespreken;
• wederom de ouder(s) te wijzen op hun verantwoordelijkheid als opvoeder;
• gezamenlijk te zoeken naar een pedagogische oplossing.
In het uiterste geval kan besloten worden tot een schorsing en/of uiteindelijk tot verwijdering van de leerling. Hiervan worden altijd het bestuur, de inspectie en de leerplichtambtenaar in kennis gesteld. Leerlingen kunnen van school worden gestuurd: schorsing (voor een tijdje) of verwijdering (voorgoed). Zoiets gebeurt alleen maar als een leerling (ernstig) ongewenst gedrag vertoont en wij streven er als team, in samenwerking met u als ouder(s), naar het niet zover te laten komen. In voorkomend geval zal gehandeld worden volgens het ‘protocol schorsing en verwijdering van leerlingen’, zoals dat is vastgesteld door het bestuur van Primo.
Schoolpartners Jeugdhulp en veiligheid
Onze school kan niet altijd de juiste hulp geven en/of zorgen voor de optimale veiligheid (bijvoorbeeld in de thuissituatie). Daarom werken we intensief samen met diverse partners met betrekking tot jeugdhulp en veiligheid. Zodra we een externe partner inschakelen, maken we onderscheid tussen lichte en zware hulp en informeren we de ouders. Ouders informeren we over het feit dat we hulp inschakelen en over de gewenste (en/of uitgevoerde) ondersteuning.
Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling
De Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling helpt professionals goed te reageren bij signalen van geweld. De wet Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling verplicht ons om een vijfstappenplan te gebruiken als we een vermoeden hebben van kindermishandeling en/of huiselijk geweld. Het stappenplan bestaat uit de volgende stappen:
1. In kaart brengen van signalen van huiselijk geweld en/of kindermishandeling
2. Collega’s consulteren en zo nodig Veilig Thuis raadplegen
3. Een gesprek voeren met de ouders
4. Een afwegingskader hanteren om te bepalen of er sprake is van acute of structurele onveiligheid en bij twijfel Veilig Thuis raadplegen
5. Bij acute of structurele onveiligheid: altijd melden bij Veilig Thuis. Eventueel (ook) zelf hulp verlenen of deze organiseren
Onze partners:
- Gezinsspecialist op school
- Leerplichtambtenaar
- Brandweer
- Jeugdgezondheidszorg
- Politie
- Veilig thuis
